Sefarad Kültür Kollektifi’nin Konak Belediyesi ve İzmir Musevi Cemaati Vakfı katkılarıyla düzenlediği 4. Uluslararası İzmir Sefarad Kültür Festivali, İzmir’in en eski sinagogu olarak bilinen Etz Hayim Sinagogu’nda gerçekleştirilen açılış töreniyle başladı. Törende konuşan Başkan Batur, İzmir’in ve merkez ilçesi olan Konak’ın çok kültürlü dokusuna dikkat çekerek, barış ve kardeşlik mesajı iletti.
Işıklar Bayramı olarak da bilinen Hanuka Bayramı’nın da kutlandığı 4. Uluslararası İzmir Sefarad Kültür Festivali’nin açılışına ev sahibi Konak Belediye Başkanı Abdül Batur’un yanı sıra İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Mustafa Özuslu, CHP Konak İlçe Başkanı Akın Küçükoğullarından, İzmir Musevi Cemaati Vakfı Başkanı Avram Sevinti ve vakıf üyeleri, İzmir Sefarad Festivali Kurucu Direktörü Nesim Bencoya, İzmir Kültür Sanat ve Eğitim Vakfı (İKSEV) Başkanı Filiz Sarper, Türkiye Çad Büyükelçisi Kemal Kaygısız, Yunanistan İzmir Başkonsolosu Despoina Balkiza, Almanya İzmir Başkonsolos Yardımcısı Ulrich Münch, Yönetmen ve Yapımcı Mehmet Binay, İzmir Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin, Smyrna Antik Kenti Kazı Başkanı Akın Ersoy, Konak Belediye Meclisi üyeleri, İzmir Musevi Cemaati mensupları, akademisyenler ile sanatçılar katıldı.
Bencoya: Kültürlerarası diyalog festivali
10 gün boyunca Kemeraltı’ndaki sinagoglarda düzenlenen etkinliklerle Sefarad kültürünü İzmirlilerle buluşturacak festivalin açılışında konuşan İzmir Sefarad Festivali Kurucu Direktörü Nesim Bencoya, “Dün 250 kadar gezginle Kemeraltı sokaklarını doldurduk, sinagogları ziyaret ettik. Dün akşam Romanyotlar adlı filmin gösterimi Türkiye prömiyerini gerçekleştirdik ve Portekiz Sinagogu dopdoluydu. Umarım festival bu şekilde devam eder, büyütürüz ve örnek teşkil ederiz; çünkü bu festival aynı zamanda kültürlerarası diyalog festivali. Bunu yaptığımız birkaç eylemde zaten görüyorsunuz” dedi.
Sevinti: Geniş kitlelere ulaşıyoruz
İzmir Musevi Cemaati Vakfı Başkanı Avram Sevinti de dört yıldır düzenlenen festivalle geniş kitlelere ulaşmanın kendilerini çok mutlu ettiğini belirtti. Sevinti, “Dün havraların turunda 250 kişi vardı. Bu ilgi ve alaka bize doğru yolda olduğumuzu, iyi şeyler yaptığımız hissini veriyor. Tabii biz bunları tek başımıza yapmıyoruz. Bize katkıda bulunanlar var. Bunların başında Konak Belediyemiz ve Başkanı Abdül Batur var. Çok teşekkür ediyorum yardımlarınız için. Sefarad Kültür Kollektifi’ne de bu organizasyon için teşekkür etmek istiyorum. Nesim onlardan biri. Onların gerçekleştirdiği, bizim desteklediğimiz bir organizasyon” dedi.
“Tüm dünya aydınlansın”
Sevinti geçen yıl festival açılışında yaptığı konuşmayı hatırlatarak, “Nüfusumuzun giderek azaldığını ve daha küçük bir toplum haline geldiğimizi belirtmiştim. Geçen yıl Tunç Başkan, Abdül Başkan bize dediler ki; ‘Emin olun tek bir kişinin eksilmemesi için elimizden gelen her şeyi yapacağız’. Şimdi bir sene doldu ve size rahatlıkla söyleyebilirim ki; hakikaten bu sene boyunca gerek İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin, gerek Konak Belediyesi’nin kapıları bize sonuna kadar açıldı. Her iki başkana da kurumlarına da teşekkür ederim. Diğer taraftan bu akşam bizim için, Yahudiler için özel bir akşam; çünkü bu akşam bizim Hanuka Bayramımız var. Bilmeyenler için biz de Işıklar Bayramı olarak kutlanır” diye konuştu. Bayramın tarihine de değinen Sevinti, 2023’te tüm dünyanın aydınlanacağı güzel bir yıl olması temennisinde bulundu.
Batur: Tarihe birikimlere ışık tutuyor
Konak Belediye Başkanı Abdül Batur ise Konak’ın kadim tarihinde farklı uygarlıklara, farklı dillere ve farklı dinlere ev sahipliği yapan çok önemli bir yer olduğuna dikkat çekti. İlçede nereye adım atılsa, nereye bakılsa bu köklü tarihten bir izin görüldüğünü vurgulayan Batur, ilçede Kadifekale, Kemeraltı ve Agora’dan oluşan bölgeyi Altın Üçgen olarak tanımladıklarını söyleyerek, şehrin kalbi olan Konak’ta bir antik tiyatronun 2024’te gün ışığına çıkmış olacağını da hatırlattı. Batur, “Bizim ilçemizde hanlarımız, hamamlarımız, çeşmelerimiz, sinagoglarımız, kiliselerimiz, tarihi camilerimiz ve nice değerimiz var. Bu akşam işte bu güzel zenginliğin yansıması olan bu mekânda İzmir Musevi Cemaati Vakfı’nın ve Sefarad Kültür Kollektifi’nin katkılarıyla geleneksel hale getirdiğimiz ve uluslararası bir nitelik kazandırdığımızın festivalimizi gerçekleştiriyoruz. Festivalimizin bu noktaya gelmesinde emeği geçenlere teşekkür ediyorum. İzmir’deki önemli tarihi birikimleri ışığa taşıması açısından önemli bir çalışma” dedi.
Dünyada tek ve İzmir’e özgü
15. yüzyılda İzmir’e gelen Sefarad Yahudileri’nin gelenekleriyle, müzikleriyle, mutfaklarıyla, kültürlerini sanat ve edebiyata yansıtmalarıyla dünyada tek ve İzmir’e özgü olan bir Sefarad kültürü oluşturduklarına işaret eden Batur, “Bu kültürü her yıl geleneksel olarak tanıtma noktasındaki çalışmalarımızı geliştirerek devam ettireceğiz” dedi. Festivalin uluslararası hale getirildiğine dikkat çeken Batur, bu yıl katılımcılar arasında Yunanistan, Fransa, İspanya ve Almanya’dan sanatçıların da yer aldığını belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bugün bizi burada buluşturan bölgemizin tarihi bir misyonu var. Kudüs’te bile olmayan dört tane sinagog sırt sırta. Tarihi misyonu olan bir bölge. Özellikle Altın Üçgen’in İzmir kentinin tanıtılmasında değerlendirilmesi gerekiyor. Dünyada tarih turizmiyle ilgilenen 300 milyona yakın kişi var. Onların bir kısmını buraya çekmek bizim misyonumuz olmalı. Bunun adımlarını zaten atıyoruz. Hem İzmir Büyükşehir Belediyesi hem Konak Belediyemiz hem de Musevi Vakfı’mızın büyük çabalarıyla bunu hayata geçirmeye çalışıyoruz. Sinagogları ve müzeleri tanıtmak bizim başlıca görevimiz olmalı. Cemaatimizin üzerine düşeni yapıyor, biz de yerel yönetim olarak bu işin merkezinde olmayız. Bundan sonra da çalışmalarımıza bu doğrultuda devam edeceğiz.”
Kültürlerarası kimlik
İzmir’in ve Konak’ın kültürlerarası kimliğine dikkat çeken Batur, festivalin birlikte yaşama kültürünün tanıtımı açısından da önemli olduğunu sözlerine ekledi. Batur, şöyle konuştu:
“İzmir demokrasinin, İzmir Atatürkçülüğün başkenti. İzmir farklı kültürlerin, farklı inançların bir arada uyum içinde yaşayabildiği eşsiz bir dokuya sahip. İşte bu bizim asıl zenginliğimiz. Onun için İzmir’de böyle bir festivalin gerçekleşmesi bizim için de önemli. Güzel bir festivali hep birlikte yaşayacağımıza inanıyorum. Hanuka Bayramınızı kutluyor, her şeyin çok daha güzel olacağı yeni bir yıl diliyorum.”
10 gün sürüyor
Etkinlikte Selim Atakan, Buket Behar ve Zilan Hasret Yıldız Sefarad şarkıları konseri verirken, küratörlüğünü Emi Benbasat’ın yaptığı Yahudilerin Ayak İzleri isimli fotoğraf sergisi gezildi. Etkinlikler on gün boyunca Kemeraltı’ndaki sinagoglarda devam edecek.
